Çevresel ve Sosyal Risk Yönetimi

Çevresel ve Sosyal Risk Yönetimi

Çevresel ve Sosyal Risk Yönetimi

Dünya Ekonomik Forumu tarafından hazırlanan 2024 yılı Küresel Riskler Raporu’na  göre orta vadede öngörülen küresel riskler arasında çevresel ve sosyal riskler ön plana çıkmakta ve 10 yıllık süre zarfında en yüksek etkiye sahip olacağı öngörülen risklerin yarısı çevresel ve sosyal risklerden oluşmaktadır; dolayısıyla kurumların çevresel ve sosyal etkileri etkin bir şekilde azaltma gerekliliği gün geçtikçe artmaktadır.

Bankalar ise özellikle çevre ve toplum üzerinde olumsuz sonuçlar doğurabilecek finansman faaliyetleriyle bağlantılı risklerle karşı karşıya kalabilmektedir. Bu risklere karşı zamanında ve uygun yöntemlerle önlem alınmaması, bankaların itibarının zarar görmesine, meydana gelebilecek olumsuzlukların yanı sıra yatırımcı desteği ve müşteri bağlılığı kayıplarına yol açabilmektedir.

Garanti BBVA olarak kredi portföylerinde etkin bir çevresel ve sosyal risk değerlendirmesi yapmak ve risk yönetimini proaktif bir şekilde sağlayabilmek amacıyla  2012 yılında uluslararası en iyi uygulamaları referans alan Çevresel ve Sosyal Etki Değerlendirme Sürecini (ÇSEDS) oluşturduk. 2012 yılından bu yana sürekli olarak kapsamını geliştirerek uyguladığımız süreç doğrultusunda, belirlemiş olduğumuz kapsamdaki finansal işlemlerin çevresel ve sosyal risklerini finansman öncesinde tespit ediyor, risklerin ve etkilerin azaltılması için alınması gereken aksiyonları belirliyor ve ilgili aksiyonların yönetimini takip ediyoruz. Böylece kredi portföylerinde, mevzuatla getirilen çevresel ve sosyal standartlar ile Banka’nın politikalarına uyulmasını, gerekiyorsa bir etki değerlendirmesi yaptırılmasını, öngörülen önlemlerin alınmasını, sektör bazlı iyi uygulamaların uygulamaya konmasını ve yeterli kontrol mekanizmalarının kurulmuş olmasını sağlıyoruz.

ÇSEDS kapsamındaki 2025 yılı hedeflerimiz:

• 2024 yılında güncellenen Çevresel ve Sosyal Kredi Standardını ilave edilen yeni uygulamalarla birlikte başarılı bir şekilde uygulamak
• Kredi portföyünün ve projelerin çevresel ve sosyal performansını yakından izlemeye devam etmek,
• Garanti BBVA tarafından finansman sağlanan projelerde çevresel ve sosyal konularda düzeltici-önleyici somut aksiyon alınması konusunda proaktif yaklaşımla müşterilerimize destek olmak,
• BBVA standartlarını ve uluslararası en iyi uygulamaları referans alarak Çevresel ve Sosyal Risk Yönetimi süreçlerini sürekli iyileştirmeye devam etmek.

Çevresel ve Sosyal Risk Yönetişim detayları için ziyaret ediniz.

Çevresel ve Sosyal Risk Yönetimi  Uygulama Kapsamı

İleri düzey çevresel ve sosyal risk kriterlerinin yanı sıra finansal işlem öncesinde doldurulan soru listeleri vasıtasıyla Çevresel ve Sosyal Etki Değerlendirme Modeli (ÇSEDM) kapsamında olmayan işlemlerin de Çevresel ve Sosyal Kredi Standardı (ÇSKS) uyumunu takip etmekte, çevresel ve sosyal etkisi görece kritik sektörlerde ve belirlenmiş olan segmentlerde çevresel ve sosyal risk yönetimini  sağlamaktayız.

 

	Temel Politikalarımıza1 ve Mevzuata Uyum	İleri Düzey Çevresel ve Sosyal Kriterler	Açıklama
Proje Finansmanı Kredileri	%100	%100	Sözleşmelerde genel politika ve mevzuata uyumun yanı sıra finansal limit veya kriter gözetmeksizin tüm proje finansmanı kredilerinde ileri düzey çevresel ve sosyal kriterler uygulanmaktadır.
Kurumsal & Ticari Krediler	%100	Kısmi	BHS ve GKS’lerde2 temel politikalarımıza ve mevzuata uyum yer almaktadır. Soru listeleri vasıtasıyla ÇSKS uyumu kontrol edilmektedir. ÇSEDM kapsamında yer alan krediler3  ileri düzey çevresel ve sosyal kriterlere tabi tutulmaktadır. Yeşil Kredi yapısıyla işlem özelinde ek kriterler getirilebilmektedir.
Kobi Kredileri	%100	Kısmi	BHS ve GKS’lerde temel politikalarımıza ve mevzuata uyum yer almaktadır. Soru listeleri vasıtasıyla ÇSKS uyumu kontrol edilmektedir. Çeşitli borçlanma anlaşmaları kapsamında işleme özel daha detaylı çevresel ve sosyal kriterler uygulanabilmektedir.
Mortgage Kredileri	%100	Kısmi	BHS’lerde temel politikalarımıza ve mevzuata uyum yer almaktadır. Yeşil Mortgage kapsamında ek çevresel kriterler uygulanmaktadır.
Bireysel Krediler	%100	Uygulanabilir Değil	BHS’lerde temel politikalarımıza ve mevzuata uyum yer almaktadır. İleri düzey Çevresel ve Sosyal Kriterler bu segmente uygulanabilir değildir. Bununla beraber, bankamızın anlaşılır, şeffaf ve sorumlu bankacılık uygulamaları kapsamında müşterilerimizin finansal sağlığına yönelik pek çok uygulama bulunmaktadır.

¹Temel politikalarımızdan Çevresel ve Sosyal Kredi Standardı Genel Finanse Edilmeyen Faaliyetler ve Müşteriler listesini içermektedir.
²Genel Kredi Sözleşmesi ve Bankacılık Hizmet Sözleşmesi
³Yeni proje yapımını veya mevcut projenin kapasite artışını içeren ve belirlenmiş olan tutar/işlem eşiklerini karşılayan Kurumsal&Ticari Krediler (İşletme Kredileri) ÇSEDM’ye tabidir. Kriter kontrollerini ilgili ekip tarafından ÇSEDM sürecine göre yürütülür.

Çevresel ve Sosyal Etki Değerlendirme Modeli

Garanti BBVA  çevresel ve sosyal risklerin proaktif yönetimini, yalnızca risk yönetimi açısından başarıya ulaşmak için kritik öneme sahip bir konu olarak değil, aynı zamanda paydaşlarımıza karşı en asli görevlerinden biri olarak görmektedir. İlgili risklerin sebep olabileceği olumsuz etkileri mümkün olan en düşük seviyeye indirebilmek ve  çalışmalarımızı geniş bir ölçeğe yaymak amacıyla Çevresel ve Sosyal Kredi Standardı (ÇSKS) doğrultusunda projeleri; niteliği, ölçeği, hassasiyeti, yeri, çevresel ve sosyal etkilerine göre sınıflandırma ve risk bakımından sistematik olarak değerlendirmek amacıyla 2012 yılında Çevresel ve Sosyal Etki Değerlendirme Modeli (ÇSEDM) oluşturmuştur. İlgili süreç Yatırım Bankacılığı ve Finansman Müdürlüğü bünyesinde yer alan Çevresel ve Sosyal Etki Değerlendirme ekibi tarafından yürütülür.

Garanti BBVA kendi bünyesindeki uzmanları ile ÇSEDM kapsamına giren ve çevresel ve sosyal etkiler açısından yüksek riskli olarak sınıflandırılan projelerin takibini yapar, rutin izleme raporlarını gözden geçirir ve saha ziyaretlerine katılır.

Süreç içerisinde ileri çevresel ve sosyal değerlendirmelere tabi tutulacak finansal işlemlerin tespiti için aşağıda yer alan 5 başlıkta kontroller gerçekleşir. Finansal işlem, aşağıdaki başlıklardan herhangi birindeki maddelerin tamamını sağlıyorsa işleme yönelik Çevresel ve Sosyal Etki Değerlendirme Modeli (ÇSEDM) hazırlayarak potansiyel riskleri tespit edip, ilgili risklerin mümkün olan en düşük seviyeye indirilebilmesi amacıyla risk yönetim mekanizmaları oluştururuz. 2025 yılı itibarıyla ÇSEDM uyguladığımız finansal işlemler:

 

Proje Finansmanı	Belirli bir Proje veya Yatırım için kullanılan Kurumsal & Ticari Krediler4	Köprü Kredileri5	Danışmanlık Hizmetleri6	Belirli bir Proje veya Yatırım için kullanılan Refinansman ve Satın Alım Kredileri
Tüm proje finansmanı kredileri	Yeni proje yapımını veya mevcut projenin kapasite artışını içeren ve aşağıdaki kriterlerin tamamını sağlayan Kurumsal&Ticari Krediler (İşletme Kredileri) i.Kredinin çoğunluğu, borçlunun etkili operasyonel kontrolünün olduğu7 projeye ilişkin olmalıdır.  ii.Kredinin toplam miktarı ve Garanti BBVA katılımı (sendikasyon satışından önce) en az 50 milyon ABD doları ve üzeridir. iii.Kredi vadesi minimum iki yıldır. iv.Kredi veren, kredinin ana geri ödeme kaynağının esas olarak projeden elde edildiğini öngörmektedir. v.Kapsama, özel sektöre ya da kamu şirketlerine sağlanan alıcı kredisi şeklindeki ihracat finansmanları8 da dahildir. Ancak, varlık finansmanı, satın alım finansmanı, hedging, leasing, akreditif, genel amaçlı kurumsal krediler ve genel işletme sermayesi harcamaları kredileri (bir şirketin faaliyetlerini devam ettirmesi amaçlı) gibi herhangi bir projeyle bağlantısı olmayan diğer finansal enstrümanları içermez.	İlk iki başlık altındaki maddelerde tanımlanan kriterleri karşılayan  sütundaki Proje Finansmanı veya Proje ile ilişkili Kurumsal Krediler tarafından refinanse edilmesi planlanan kredi vadesi  2 yıldan az olan köprü kredileri	Proje Finansmanı işlemlerine ilişkin danışmanlık hizmetleri	Aşağıda yer alan üç kriteri beraber sağlayan projeler: i.İlgili Proje, Ekvator Prensipleri çerçevesine uygun olarak finanse edilmiştir. ii.Projenin ölçeğinde veya kapsamında önemli bir değişiklik olmamıştır. iii.Proje, kredi sözleşmesinin imzalanması aşamasında henüz tamamlanmamıştır.

⁴Ekvator Prensipleri 4, Temmuz 2020’de tanımlandığı gibi
⁵Köprü kredilerinin yapısı gereği Ekvator Prensipleri uyum şartı aranmaz. Fakat, Köprü Kredi Sözleşmesine Proje’nin Ekvator Prensiplerine uyumlu olacağına dair taahhüt maddesi eklenir.
⁶Danışmanlık hizmetleri yapısı gereği Ekvator Prensipleri uyum şartı aranmaz. Fakat, ilgili Proje’nin Ekvator Prensiplerine uyumlu olacağına dair taahhüt maddesi eklenir. 
⁷Etkili Operasyonel Kontrol, müşterinin projenin ana bileşenlerine doğrudan müdahale gücü olması demektir. Ana projenin alt yüklenicisi/tedarikçisi konumunda şirketlerden gelen kredi talepleri (eğer şirket projenin ana işletmecisi değilse) bu tanıma girmez. Projeye ekipman sağlayan, inşaat-taahhüt işi yapan, elektrik ve benzeri işlerini yüklenen alt yüklenicilerin kredi talepleri bu kapsamda değerlendirilmez.  

Direkt Etkili Operasyonel Kontrole Örnek: Müşteri ilgili projenin ana hissedarı (>%50) veya işletmecisiyle, müşterinin ilgili Proje üzerinde direkt olarak Etkili Operasyonel Kontrolü vardır.

Dolaylı Etkili Operasyonel Kontrole Örnek: Müşterinin iştirakinin bütün işletmeyi yürüttüğü durumlar ise müşterinin Proje üzerinde Dolaylı Etkili Operasyonel Kontrolü olduğunu gösterir.

⁸İhracat finansmanı (veya ihracat kredisi); ihracatçının ve/veya ihracatçının sevkiyat yapacağı alıcının sevk öncesi ve/veya sevk sonrası dönemde kredi ve/veya sigorta yöntemleri ile desteklenmesidir.

ÇSEDM sonuçları doğrultusunda gerekli görülmesi durumunda;

• Çevresel ve Sosyal Durum Değerlendirme Raporu ve/veya Çevresel ve Sosyal Aksiyon Planı hazırlatılır,
• Garanti BBVA - Bağımsız Danışmanlık Hizmeti Gereklilikleri ve Danışman Firma Belirleme Kriterlerine İlişkin Rehber’inde tanımlanmış kriter ve süreçlere uygun şekilde bağımsız danışman ataması yapılır,
• Atanan bağımsız danışman tarafından periyodik olarak yürütülen Çevresel ve Sosyal izlemeler vasıtasıyla çevresel ve sosyal performansın yüksek tutulmasına katkı sağlanır,
• Saha izleme çalışmalarına dahil olarak proaktif bir yaklaşımla yakından izleme yapılır.

Garanti BBVA olarak 2024 yılında 18 adet olmak üzere 2015 yılından bu yana Çevresel ve Sosyal konularda toplamda 227 adet saha izlemesi gerçekleştirdik.

Çevresel ve Sosyal izleme süreci, kararlaştırılan çalışma kapsamına göre bağımsız proje danışmanı tarafından yürütülür. Danışmanlar tarafından hazırlanan raporlar vasıtasıyla tüm kredi verenler Çevresel ve Sosyal izleme çalışmalarını takip eder. Bu süreçte, kredi veren/kredi verenler konsorsiyumu ile danışman arasındaki iletişim, projenin kredi verenler temsilcisi tarafından sağlanır. Garanti BBVA olarak finanse ettiğimiz projelerin; yasaların ve politikalarımızın gerektirdiği standartları karşılamasını, proje sahibi/sahiplerinin risk değerlendirmesi yapmasını, öngörülen önlemleri almasını ve etkin iç denetim sistemlerine sahip olmasını gözetiriz. 

ÇSEDM kapsamında, finansman başvurusu olan ve Çevresel ve Sosyal Kredi Standardına (ÇSKS) uygun olan projeler öncelikle her sektöre özgü farklı kriterler özelinde değerlendirilir. ÇSEDM kapsamında projeler; kategorize edilerek sınıflandırılır ve notlandırılır. Model kapsamında ulaşılan risk puanına göre aksiyon alınır. Projelerin çevresel ve sosyal etkilerinin belirlendiği ve değerlendirildiği ÇSEDM süreci aşağıda belirtilen 3 aşamadan oluşur:

• Proje, çevresel ve sosyal etkilerinin derecesine göre A, B ve C kategorilerinden birine dahil olacak şekilde sınıflandırılır.
• Proje risk notunun belirlenmesi: Her sektöre özgü farklı soru setlerine sahip, uluslararası standartlar esas alınarak oluşturulmuş algoritmaya dayanan risk derecelendirme modelimiz aracılığıyla proje riskleri değerlendirilir.
• Kategori ve risk notuna göre aksiyon grubunun belirlenmesi: ÇSEDM uygulanması sonucunda nihai risk notu verilir ve risk notuna göre çevresel ve sosyal konularda belirli aksiyonlar talep edilir.

ÇSEDM kapsamında değerlendirmesi yapılan projelerin risk değerlendirme kırılımı 2015-2024 yılları için aşağıdaki tabloda verilmiştir.

 

		Kredi Tutarı (ABD Doları, milyon)			Değerlendirilen Proje Sayısı
		2015-2023	2024	2015-2024	2015-2023	2024	2015-2024
Kategori	Kategori A	8.422	0	8.422	31	0	31
	Kategori B	1.332	9,3	1.341	15	1	16
	Kategori C	7	0	7	2	0	2
Risk Derecesi	R1	8.202	0	8.202	15	0	15
	R2	633	0	633	14	0	14
	R3	926	9,3	935	19	1	20
	R4	0	0	0	0	0	0
Final Aksiyon Notu	1	8.673	0	8.673	24	0	24
	2	859	0	859	15	0	15
	3	229	9,3	238	9	1	10
Genel Toplam (mn$)				29.310	Genel Toplam (adet)		147

Proje değerlendirmeleri kapsamında yapılan ÇSEDM sonuçları ve projelerin bu doğrultuda alınan aksiyonlara uyumu Banka Üst Yönetimi’ne raporlanır. Çevresel ve Sosyal etki değerlendirmelerinin sonuçları Kredi Komitesi ve Sorumlu Bankacılık ve Sürdürülebilirlik Komitesi ile paylaşılır. Sorumlu Bankacılık ve Sürdürülebilirlik Komitesi’nin gerekli görmesi durumunda ÇSEDS kapsamında yer alan toplam yatırım tutarı limiti, politikalar ve değerlendirme süreci gözden geçirilir veya güncellenir.

Ormansızlaşma Etkilerinin Yönetimi Süreci

Garanti BBVA, Çevresel ve Sosyal Etki Değerlendirme Modeli (ÇSEDM) değerlendirmesi sonucu yüksek riskli olarak belirlenen, özellikle otoyol gibi çizgisel ve geniş alan kaplayan yeni yatırımların finansmanında, projelerin ormansızlaşma üzerindeki etkisiyle ilgili detaylı bir durum değerlendirmesi yapar ve eğer bir etkisi varsa aşağıda belirtilen önlemlerin alınması talep eder.

• Sponsorlar tarafından, ormansızlaşma etkilerini en aza indirgemek için gerekli bütün çabanın gösterilmesi (güzergah değişimi, ağaç taşıma vb.) beklenir.
• Bu etkilerin önlenemediği durumlarda, aksi Garanti BBVA tarafından onaylanmadıkça, projenin çevresel ve sosyal risk derecesine göre ağaçlandırma yapılması için borçludan Ağaçlandırma Taahhüdü alınır.
• Taahhüt, hem hektar (ha) cinsinden toplam alanı, hem de toplam ağaç adedini içerir.
• Ağaç adedi/alan (ha) oranının tahmin metodolojisi Taahhüt’te detaylı olarak tanımlanmış ve Banka tarafından onaylanmış olmalıdır. Taahhüt edilen ağaç adedi ve alanı, projenin risk seviyesine göre belirlenir. Taahhüt, ulusal ve uluslararası tanımlamalara göre orman vasfı olmasa bile proje ve yardımcı ünitelerinden etkilenen ağaç adedinin en az 4 veya 5 katı ağaç dikilmesini içermelidir.
• Borçlu, yukarıdaki önlemlere alternatif olarak, biyoçeşitliliği koruma veya karbon kredisi satın alımıyla karbon emisyonunu sıfırlama gibi bir proje önerebilir. Öneriler, Çevresel ve Sosyal Etki Değerlendirme ekibi tarafından değerlendirilerek Bankanın uygun görmesi halinde yukarıdaki taahhütler yerine geçebilir.

Çevresel ve Sosyal Riskler Konusunda Farkındalık Yaratmak

Sorumlu finansman çalışmalarımızın yanında, sürdürülebilir kalkınma gündeminin ortak çabalarla gerçekleştirilmesi için iş birlikleri kuruyoruz. Farklı paydaşlarla yaptığımız ortaklıklar ve uluslararası platformlara üyeliklerimiz  ve katılımımız sayesinde bilgi ve deneyimlerimizi paylaşıyor, böylelikle güncel gelişmeleri yakından izleme fırsatını yakalıyoruz. Ardından bu gelişmeleri kendi bünyemizde uygulamak için gerekli adımları atıyor ve ülkemizde benzer iyi uygulamaları yaygınlaştırmak için düşünce liderliğini üstleniyoruz. Finansal olmayan riskleri değerlendirme mekanizmalarımız aracılığıyla sektörümüzde bir ilke imza atmış olduk. Sorumlu finansman alanındaki öncü konumumuzu Çevresel ve Sosyal Etki Değerlendirme yaklaşımımızı ve sistemimizi çeşitli platformlarda paylaşarak pekiştiriyoruz. Bu sayede, bankacılık sektöründe sürdürülebilirlik parametrelerinin gelişimine ve gerek reel, gerekse finans sektöründeki dış paydaşlarımızın bilgi ve farkındalık düzeyinin artmasına ve kapasite geliştirmesine katkıda bulunuyoruz. Bu kapsamdaki bazı örnekler aşağıdaki gibidir:

• 2013 yılında Garanti BBVA, müşterileri ve Türk bankacılık sektörü ile sürdürülebilirlik çalıştayları düzenlemeye başlamıştır. İlk çalıştay, Garanti BBVA'nın çevresel ve sosyal risk yönetimi sürecini Türk bankalarına ve reel sektör şirketlerine detaylı olarak sunduğu 2013 yılının Mart ayında gerçekleştirilmiştir.
• 2015 yılı Mayıs ayında Garanti BBVA, Çevresel ve Sosyal Risk Yönetimi konusunda Boğaziçi Üniversitesi ile birlikte ikinci bir çalıştay gerçekleştirmiştir. Çalıştayda, projelerin çevresel ve sosyal risk yönetimi konusunda Banka yaklaşımı ve bu konudaki ulusal ve uluslararası en iyi uygulamalar sunulmuştur. Çalıştayda, Garanti BBVA'nın yanı sıra Avrupa İmar ve Kalkınma Bankası (EBRD)’den bir temsilci, sorumlu yatırım konusunda tecrübe sahibi bir uzman ve iki adet uluslararası danışman firma uzmanları da sunum yaparak bilgi ve deneyimlerini paylaşmıştır.
• 2016 yılı Aralık ayında Garanti BBVA, çevresel ve sosyal risk yönetim sistemlerinde, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı, CDP ve uluslararası danışmanlık şirketlerinin deneyimlerini sundukları 3. Sürdürülebilirlik ve Risk Yönetimi Çalıştayı'na ev sahipliği yapmıştır.
• 2017 yılı Eylül ayında Garanti BBVA, enerji ve altyapı sektörlerinden kurumsal müşterilerin, TCFD (Finansal İstikrar Kurulu'nun İklimle Bağlantılı Finansal Beyan Görev Gücü) tavsiyeleri ve karbon fiyatlandırması gibi yeni dönem sürdürülebilir iş başlıkları hakkında bilgilendirildiği 4. Sürdürülebilirlik ve Risk Yönetimi Çalıştayı'na ev sahipliği yapmıştır.
• 2018 yılı Nisan ayında Garanti BBVA, Bölgesel Çevre Merkezi - REC Türkiye’nin Boğaziçi Yaşamboyu Eğitim Merkezi işbirliği ile düzenlediği Kurumsal Sürdürülebilirlik Sertifikasyonu Programı kapsamında ‘Finansta Sürdürülebilirlik’ konulu bir eğitim vermiştir.
• 2018 yılı Aralık  ayında Garanti BBVA, Sorumlu Bankacılık Prensiplerinin reel sektör açısından etkileri, dijital riskler, finansal olmayan konuların raporlanmasına ilişkin trendler, Türkiye’de yenilikçi çevresel, sosyal ve yönetişim uygulamaları ile yeşil finansman alternatiflerine ve sigortacılık sektöründe sürdürülebilirlik konusundaki yenilikçi uygulamalar ve risk algısı konuları hakkında bilgi sağlanan 5. Sürdürülebilirlik ve Risk Yönetimi Çalıştayı'na ev sahipliği yapmıştır. Birleşmiş Milletler’in Sorumlu Bankacılık Prensipleri, dünya genelinde 28 bankanın bir araya gelerek oluşturulmuştur. Katkı sağlayan bankalar arasından Garanti BBVA da yer almıştır.
• 2019 yılı Ekim ayında Garanti BBVA, kurumsal üyesi ve Yönetim Kurulu Başkanı olduğu İş Dünyası Sürdürülebilir Kalkınma Derneği (SKD) ile birlikte 6. Sürdürülebilir Finans Forumu’nda  sosyal ve çevresel hedeflerle büyümeyi destekleyen Yeni Nesil Finansman Araçları konulu panelde konuşmacı olarak yer almıştır.
• 2024 yılında, BBVA grup standartlarını referans alarak güncellediğimiz Çevresel ve Sosyal Kredi Standardını (ÇSKS) yayımlayarak sektörün çevresel ve sosyal risk yönetimi yaklaşımının iyileştirilmesine katkı sağladık.